Nhờ có vaccine Covid 19 mà chúng ta đang có cơ hội kiểm soát đại dịch tốt hơn và cũng rất nhiều bài học đã được các chuyên gia y tế thế giới đúc kết từ đại dịch này.
Mục lục
1. Bài học 1
“Không ai được an toàn cho đến khi tất cả chúng ta đều an toàn” – Thabani Maphosa – Giám đốc điều hành các chương trình quốc gia của Liên minh vắc xin Gavi
Bài học quý giá đầu tiên mà chúng ta rút được từ đại dịch đó là bệnh truyền nhiễm không có biên giới, sẽ không ai an toàn cho đến khi tất cả đều an toàn. Do đó, sự tiếp cận công bằng đối với vaccine trên toàn cầu, đặc biệt bảo vệ các tuyến đầu chống dịch như nhân viên y tế là biện pháp duy nhất để giảm tác động của đại dịch lên xã hội, cộng đồng và cá nhân.
Đây cũng chính là căn cứ quan trọng để thành lập chương trình COVAX – sự hợp tác toàn cầu do Gavi Trung tâm Đổi mới Chuẩn bị Phòng dịch (CEPI) và WHO – đồng dẫn đầu. Trong chương trình này, chính phủ các nước, các công ty sản xuất vaccine, UNICEF, Ngân hàng thế giới và các tổ chức liên quan khác cùng hợp tác phân phối vacxin.
Đây là sự hợp tác quốc tế chưa từng có về mặt công nghệ, tài trợ vaccine, mô hình hợp tác công tư giúp triển khai vaccine nhanh chóng, phân phối đến đồng đều các quốc gia để sớm giảm được tác động của đại dịch lên toàn cầu.
Việc đảm bảo đưa vaccine đến tất cả mọi nơi trong cùng một khoảng thời gian không phải là việc dễ dàng, mặc dù chúng ta đã có sự khởi đầu nhanh hơn so với đại dịch H1N1 trước đây, nhưng vẫn cần nhiều sự nỗ lực trong việc hợp tác toàn cầu này để sứ mệnh được thực hiện.
Covid 19 đã dạy cho chúng ta bài học về cách giải quyết những phức tạp đang chờ đợi – phê duyệt, quy định, sự sẵn sàng, năng lực, nguồn cung biến động, vận chuyển, hậu cần, kinh phí… – tất cả đều cần sự đồng lòng, hợp tác cùng nhau giữa cộng đồng khoa học và chuyên viên y tế để kế hoạch triển khai vaccine rộng rãi trên toàn cầu thành công.
2. Bài học 2
“Phải luôn sẵn sàng để đối diện với các cuộc khủng hoảng sức khỏe” – Ts. Matshidiso Moeti – Giám đốc WHO khu vực Châu Phi.
Covid 19 là sự nhắc nhở cho chúng ta về việc cần nhanh chóng đưa quyết định dựa trên bằng chứng và sẵn sàng trong khâu chuẩn bị để quản lý các cuộc khủng hoảng sức khoẻ một cách hiệu quả.
Vào thời điểm đầu đại dịch, khi chúng ta còn ít sự hiểu biết về virus, nhiều chính phủ châu Phi đã nhanh chóng thực hiện việc đóng cửa, cấm tụ tập và thực hiện các biện pháp y tế công cộng như đeo khẩu trang, giữ khoảng cách, giữ vệ sinh.
Dù đây là những biện pháp gây tổn hại kinh tế nhưng việc triển khai sớm các biện pháp này đã giúp cho các quốc gia châu Phi kéo dài thời gian tác động của đại dịch đến sức khoẻ của người dân của họ và cho thấy chính phủ sẵn sàng đưa ra những quyết định khó khăn để sức khoẻ được bảo vệ.
Điều làm các châu lục như châu Phi tổn thương là nằm ở việc thiếu nguồn lực và khó tiếp cận các công cụ quan trọng như thử nghiệm. Covid 19 đã cảnh bảo cần có sự chuẩn bị về nguồn lực trước đại dịch, các nhà lãnh đạo châu Phi có quyết tâm nhưng lại thiếu nguồn lực.
Việc sản xuất thành công vaccine ngừa Covid 19 và triển khai rộng rãi chỉ sau một năm căn bệnh được phát hiện được xem là kỳ tích trong sự hợp tác giữa cộng đồng khoa học toàn cầu. Tuy nhiên, việc đưa vaccine từ phòng thí nghiệm đến với mọi người còn gặp nhiều khó khăn. Chưa đến 2% trong số 690 triệu liều vaccine trên toàn cầu được triển khai tại châu Phi.
3. Bài học 3
Ts. Albert A. Rizzo, Giám đốc Y tế Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ: “Đại dịch cho thấy vai trò quan trọng của sức khỏe lá phổi”.
Covid 19 đã dạy cho chúng ta về sự quan trọng của hơi thở, vai trò của lá phổi. Chúng ta cần có ý thức hơn trong việc bảo vệ lá phổi của mình, dù là bỏ thuốc lá hay cố kiểm soát tốt hơn các bệnh về phổi.
Chúng ta cần chuẩn bị tốt hơn về cơ sở hạ tầng y tế công cộng để có sự chuẩn bị tốt hơn cho các đại dịch trong tương lai. Đặc biệt khi chúng ta biết rằng việc biến đổi khí hậu sẽ dẫn đến những tác động tiêu cực trong việc gia tăng các bệnh truyền nhiễm, vì vậy cần xác định khi nào chúng ta cần chuẩn bị cho đại dịch tiếp theo.
Covid 19 đã giúp các tổ chức gắn kết với nhau và tạo nên các mối quan hệ đối tác độc đáo. Hơn bất cứ lúc nào hết, chúng ta cần liên kết mạnh mẽ với nhau để cùng vượt qua đại dịch.
4. Bài học 4
Gabrielle Fitzgerald- Người sáng lập & Giám đốc điều hành, đồng sáng lập, Mạng lưới Hành động Đại dịch Panorama: “Hệ thống y tế cộng cộng của chúng ta quá mong manh”.
Covid 19 đã cho chúng ta nhận thấy hệ thống y tế công cộng của chúng ta mong manh như thế nào và cách thức liên kết với nhau, thế giới đã chuẩn bị kém như thế nào cho việc quản lý một cuộc khủng hoảng sức khoẻ tầm cỡ. Chúng ta đã chứng kiến sự chênh lệch giá PPE, phân bổ vaccine không đồng đều và thiếu nguồn cung cấp cơ bản như oxy trên toàn thế giới.
Đó cũng là lý do Mạng lưới Hành động Đại dịch được thành lập. Các nhà lãnh đạo thế giới đã phải chủ động chuẩn bị với ngăn chặn đại dịch như một mối đe doạ an ninh quốc gia và toàn cầu.
5. Bài học 5
Công ty dược phẩm đa quốc gia Pfizer: “Đại dịch đã chứng minh cuộc sống sẽ như thế nào nếu chúng ta không được tiếp cận vắc xin.”
Anh là quốc gia đầu tiên cấp phép cho vắc xin Pfizer / BioNTech COVID-19. Những quy định về mốc thời gian đều được bỏ sang một bên và có sự thay đổi trong quy trình đã cho thấy sự nguy cấp mà cuộc khủng hoảng sức khoẻ toàn cầu mang lại. Sẵn sàng thích nghi và tập trung vào những gì quan trọng là điều mà Covid 19 đã dạy cho chúng ta.
Hợp tác cũng là yếu tố then chốt trong đại dịch. Bằng chứng là những gì mà giới khoa học đã đạt được khi cùng chung tay thực hiện một mục tiêu. Đây cũng là thời điểm để mọi người định vị lại mối quan hệ giữa phúc lợi, chăm sóc sức khoẻ và kinh tế để xác định vai trò quan trọng của sức khoẻ trong sự phát triển của xã hội.
Đại dịch đã cho thấy vai trò quan trọng của vaccine trong cuộc sống. Mọi người giờ đây đã đánh giá tầm quan trọng của vaccine cao hơn cũng như vai trò của nhà khoa học, ngành công nghiệp dược phẩm để đảm bảo một xã hội khoẻ mạnh.
