Đau mu bàn chân là hiện tượng rất phổ biến. Hầu như mọi người đều từng trải qua cảm giác này một lần trong đời. Bạn sẽ cảm thấy đau nhức, khó chịu ở mu bàn chân kèm theo các triệu chứng sưng, đỏ, nóng, rát…phụ thuộc vào tác nhân gây ra. Đa số trường hợp, bị đau mu bàn chân không phải là vấn đề nghiêm trọng nhưng đôi khi nó có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nào đó.
Mời bạn đọc cùng Diễm Châu tìm hiểu rõ hơn về hiện tượng này để có cách điều trị và phòng tránh hiệu quả.
Mục lục
1. Đau mu bàn chân là gì?
Trước khi định nghĩa đau mu bàn chân là bệnh gì? Chúng ta cùng tìm hiểu mu bàn chân nằm ở đâu đã nhé! Cấu trúc bàn chân được chia làm hai phần (phần trên và dưới vòm chân). Vòm chân là lõm cong nằm ở lòng bàn chân, còn mu bàn chân nằm phía đỉnh vòm chân. Đây chính là khoảng nằm giữa từ các ngón chân đến khớp mắt cá chân.
Đau mu bàn chân là gì? Là câu hỏi được nhiều người quan tâm và tìm kiếm lời giải đáp. Đau mu bàn chân trái hoặc phải là cảm giác đau đớn xuất hiện mỗi khi đứng lên, ngồi xuống hoặc cử động chân. Cơn đau trở nên dữ dội hơn khi bạn đi lại nhiều hoặc hoạt động mạnh như: chạy bộ, khuân vác vật dụng nặng. Và tình trạng đau đớn sẽ thuyên giảm đáng kể khi bạn nghỉ ngơi hoặc nằm xuống.
Ban đầu cơn đau sẽ xuất phát ở các gân, thớ cơ mu bàn chân, sau đó là lòng bàn chân. Chúng có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn bị bong gân hoặc một số chấn thương khiến cơ gân mu bàn chân bị đau. Bên cạnh hiện tượng đau, bạn sẽ thấy mu bàn chân đỏ và sưng.
Đọc thêm về: Người bị đau bàn chân cần lưu ý ngay: Lý do, biểu hiện và cách xử trí
2. Dấu hiệu nhận biết tình trạng đau mu bàn chân
Tùy vào nguyên nhân gây ra, tình trạng đau mu bàn chân phải hoặc trái có thể nhẹ hoặc nặng, đôi khi ảnh hưởng đến các bộ phận lân cận. Một số biểu hiện đi kèm với hiện tượng đau mu bàn chân bao gồm:
- Sưng, đỏ ở mu bàn chân và khu vực xung quanh
- Cảm giác bàn chân căng cứng, khó khăn trong việc cử động
- Đau đớn mỗi khi di chuyển
- Nóng, rát khi lấy tay sờ hoặc ấn vào mu bàn chân
3. Tổng hợp nguyên nhân gây đau mu bàn chân
Có thể chia nguyên nhân gây đau mu bàn chân phải hay trái thành hai nhóm như sau:
3.1 Tác động từ bên ngoài
Nguyên nhân gây đau xương mu bàn chân vì thường liên quan đến các hoạt động thể chất, vận động quá sức và căng cơ, điển hình:
3.1.1 Thừa cân, béo phì
Thừa cân là một trong những yếu tố chính gây đau mu bàn chân. Bởi cân nặng dư thừa sẽ gây áp lực lên mu bàn chân khiến mu bàn chân bị đau nhức, đặc biệt là những người do tính chất công việc nên thường xuyên đứng nhiều, mang giày cao gót.
3.1.2 Tuổi tác
Theo một số nhà nghiên cứu, tuổi tác càng cao thì bàn chân càng trở nên rộng hơn và phẳng hơn. Điều này khiến mu bàn chân bị lõm sâu xuống gây ra tình trạng đau đớn ở mu bàn chân hoặc mắt cá chân. Ngoài gây đau mu bàn chân, theo thời gian xương khớp sẽ bị thoái hoá, trở nên mất ổn định, kém linh hoạt, nhạy cảm và dễ bị tổn thương. Đây là yếu tố chính phát sinh những cơn đau nhức khó chịu ở khớp chân.
3.1.3 Một số yếu tố khác
Do nằm ở vị trí không thuận lợi (phần nhô lên cao) nên một khi bị tác động như: cọ xát, va chạm, té ngã, đá bóng, chạy bộ, chấn thương…cũng khiến mu bàn chân bị đau cùng với các triệu chứng viêm, đỏ, sưng tấy xuất hiện. Hoặc ngay cả khi bạn mang giày, vớ quá chật cũng có thể khiến mu bàn chân bị đau đớn, khó chịu.
3.2 Yếu tố bệnh lý
Bên cạnh đó, một số bệnh lý hay tình trạng sức khỏe cũng có thể là nguyên nhân khiến mu bàn chân bị đau, có thể kể đến như sau:
3.2.1 Thoái hóa khớp
Đau mu bàn chân là bệnh gì? Đây rất có thể là triệu chứng của bệnh thoái hóa khớp. Căn bệnh xương khớp nguy hiểm này, phổ biến ở người thừa cân – béo phì. Bệnh xảy ra chủ yếu do quá trình thoái hóa tự nhiên của cơ thể theo thời gian hoặc có chấn thương trước hoặc thói quen sinh hoạt kém lành mạnh cùng với cân nặng quá mức.
Tình trạng thoái hóa khớp có thể gây tổn thương ở bất kỳ khớp xương nào, trong đó có các khớp ở bàn chân. Bệnh xuất hiện khiến khớp bàn – cổ chân, khớp bàn – ngón chân bị đau nhức, kèm theo cảm giác mài mòn. Cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn mỗi khi người bệnh chạy, nhảy, vận động mạnh hoặc duy trì lối sống thụ động trong thời gian dài.
Bên cạnh các triệu chứng trên, người bệnh còn có cảm giác cứng khớp, khớp kêu “lục cục” khi di chuyển và triệu chứng sưng, viêm, hạn chế khả năng vận động.
3.2.2 Bệnh của dây thần kinh
Đau mu bàn chân không sưng nhưng nhức có thể là biểu hiện của một số bệnh liên quan đến dây thần kinh như: hội chứng đường hầm, đau thần kinh tọa, thoát vị đĩa đệm, viêm thần kinh ngoại biên…Ngoài đau đớn thì người bệnh có thể bị dị cảm, tình trạng tê bì, cơn đau lan rộng từ mu bàn chân đến các ngón chân, bạn khó cử động hoặc đi lại, lâu ngày dẫn đến yếu cơ và teo cơ.
Để xác định chính xác các bệnh của dây thần kinh, người bệnh sẽ được kiểm tra triệu chứng lâm sàng kết hợp đo điện cơ. Sau đó được hướng dẫn điều trị với các phương pháp trị viêm và giải nén dây thần kinh.
3.2.3 Bệnh u thần kinh gian ngón chân
Nếu đau xương mu bàn chân khi chạy bộ khởi phát, bạn cần lưu ý. Bởi đây có thể là dấu hiệu của bệnh u thần kinh gian ngón chân. Thông thường, không may mắc phải căn bệnh này, bệnh nhân bị đau ở kẽ xương bàn 3 – 4. Tác nhân là do u thần kinh gian ngón chân nằm giữa hai đầu xương bàn chân hoặc do bị chèn ép từ chấn thương hoặc tác động từ yếu tố bên ngoài.
Cơn đau dữ dội và đau dai dẳng nếu người bệnh mang giày cao gót, mang giày thể thao quá chật hay đi lại, chạy, nhảy nhiều. Bên cạnh đó, người bệnh còn có cảm giác đau nhói khi ép các ngón chân lại với nhau hoặc khi dùng tay ấn vào khu vực bị tổn thương.
Bệnh u thần kinh ngón chân phổ biến ở nhiều độ tuổi khác nhau. Song bệnh thường gặp hơn ở người trẻ, là vận động điền kinh (thường xuyên chạy hoặc lặp lại động tác nhảy nhiều lần).
3.2.4 Chồi xương ở khớp cổ chân
Bị đau mu bàn chân khi đá bóng kèm theo biểu hiện sưng, nóng, đỏ có thể là dấu hiệu của bệnh chồi xương ở khớp cổ chân. Bệnh này hiếm gặp và thường xảy ra ở những người có khớp xương bị thoái hóa hoặc những người thường xuyên đi lại khiến khớp chịu nhiều áp lực. Đối với trường hợp này, bệnh nhân thường có cảm giác đau ở mu bàn chân kèm theo hiện tượng sưng và nóng ở khớp.
Bệnh lý này được phát hiện rõ ràng nhất khi bác sĩ tiến hành chụp X-quang. Thông qua hình ảnh X-quang, bác sĩ sẽ thấy khe khớp hẹp lại, một hoặc nhiều chồi xương mọc ở bờ trước khớp cổ chân. Lúc này chồi xương sẽ có xu hướng cấn vào xương cổ chân khi đi lại. Từ đó tạo ra cảm giác đau nhức, khó chịu ở mu bàn chân.
3.2.5 Bệnh hoại tử chỏm xương bàn chân
Đau mu bàn chân là bệnh gì? Bạn có thể nghĩ ngay đến hoại tử chỏm xương bàn chân. Bệnh lý này thể hiện cho hiện tượng tủy xương và tế bào xương thuộc chỏm xương bàn chân bị thiếu hụt một lượng máu nuôi dưỡng, dẫn đến tổn thương hoại tử. Hoại tử chỏm xương bàn chân xuất hiện sẽ dẫn đến những ổ khuyết xương, vùng thưa xương và tăng nguy cơ gãy xương trong giai đoạn mãn tính.
Nếu không sớm điều trị có thể khiến chỏm xương bàn chân lún xẹp, mất tính ổn định và chức năng khớp, thoái hóa thứ phát, tàn phế ở trường hợp nghiêm trọng. Theo nghiên cứu, căn bệnh này xảy ra ở nữ giới nhiều hơn nam giới.
Bệnh hoạt tử chỏm xương bàn chân hình thành sẽ xuất hiện triệu chứng đau mu bàn chân sau khi ngủ dậy. Cơn đau thường giảm nhanh khi nghỉ ngơi và đau nhiều hơn khi chạy, nhảy. Ở giai đoạn nặng, bệnh còn gây ra một số triệu chứng khác như: hạn chế khả năng vận động, đi lại của người bệnh; đơ cứng khớp; biến dạng khớp.
Nếu bị đau mu bàn chân không kéo dài chỉ xuất hiện do tác động nhỏ bên ngoài thì thường sẽ hết sau vài ngày. Song tình trạng đau nhức này kéo dài cũng có thể là biểu hiện của một bệnh lý xương khớp nào đó. Người bệnh cần lưu ý mức độ đau ở mu bàn chân của mình và có biện pháp xử lý hợp lý, kịp thời.
4. Mách bạn cách chữa đau mu bàn chân hiệu quả, ít tốn kém nhất
Phần lớn, tình trạng đau mu bàn chân trái hay phải hoặc cả hai bàn chân đều có thể chữa trị khỏi tại nhà bằng những phương pháp sau.
4.1 Nghỉ ngơi
Ngay khi nhận thấy mu bàn chân đau nhức, việc đầu tiên bạn làm là nghỉ ngơi. Bởi khi bạn nằm nghỉ ngơi, các khớp xương và mô mềm cũng được thư giãn, máu huyết dễ dàng lưu thông. Từ đó xoa dịu cảm giác đau nhức, khó chịu ở mu bàn chân. Đặc biệt là đối với trường hợp, mu bàn chân chịu căng thẳng từ áp lực cân nặng của cơ thể, do đi lại nhiều, thường xuyên thực hiện một động tác hoặc vận động mạnh. Bạn có thể vừa nghỉ ngơi vừa kê chân lên gối để mang lại cảm giác tốt nhất cho chân.
4.2 Xoa bóp
Bên cạnh nghỉ ngơi thì xoa bóp là cách chữa đau mu bàn chân tại nhà đơn giản, dễ thực hiện nhưng mang lại hiệu quả cao. Sau khi thoa đều dầu tràm trà hoặc dầu nóng lên mu bàn chân, bạn dùng tay xoa bóp nhẹ nhàng từ ngón chân đến khớp mắt cá chân. Lực từ bàn tay có tác dụng cải thiện tổn thương, xoa dịu cảm giác đau nhức và giúp kích thích quá trình lưu thông máu.
Không chỉ vậy, mát xa hay xoa bóp còn giúp các xương và mô mềm thư giãn, ổn định cấu trúc ổ khớp, tăng độ linh hoạt và độ bền cho hệ thống xương khớp, giúp người bệnh đi lại nhịp nhàng hơn. Mỗi ngày bạn có thể xoa bóp khoảng 3 – 4 lần, mỗi lần 15 – 20 phút là vừa phải.
4.3 Nhiệt liệu pháp
Đây là một trong những phương pháp chữa bệnh xương khớp nói chung và đau mu bàn chân nói riêng. Cách thức chữa bệnh này rất đơn giản, không tốn kém nhưng có khả năng kiểm soát cơn đau rất tốt.
Chườm lạnh được khuyến cáo áp dụng đối với người bị sưng đỏ mu bàn chân do bong gân, viêm gân cơ, viêm dây chằng, chấn thương. Nhiệt độ thấp có thể cải thiện tình trạng đau, giảm sưng, viêm và thư giãn các khớp xương. Người bệnh nên chườm đá 3 lần/ngày, mỗi ngày 15 – 20 phút, thực hiện biện pháp này liên tục trong vòng 1 tuần bạn sẽ thấy các triệu chứng thuyên giảm đáng kể.
Ngoài chườm lạnh thì chườm nóng có tác dụng kích thích quá trình tuần hoàn máu, tăng độ đàn hồi và linh hoạt cho ổ khớp, đồng thời giúp khớp, dây chằng, gân, cơ thư giãn. Từ đó cải thiện tình trạng đau nhức. Người bệnh có thể lấy khăn chườm nóng hoặc chai thủy tinh hoặc ngâm chân không vào chậu nước ấm khoảng 10 phút/lần; mỗi ngày thực hiện 2 – 3 lần.
Trong trường hợp, cách chữa đau mu bàn chân tại nhà không mang lại hiệu quả cao, bạn nên tìm đến bác sĩ để được kê đơn thuốc và hướng dẫn tập vật lý trị liệu phù hợp. Nếu đau mu bàn chân là triệu chứng của một bệnh lý khác, bác sĩ sẽ đưa ra cách điều trị tối ưu.
Trên đây là những thông tin liên quan đến tình trạng đau mu bàn chân. Nếu không may gặp phải hiện tượng này, bạn hãy đưa ra hướng xử lý hợp lý và kịp thời để hạn chế những biến chứng nguy hiểm.
